@Cigdem, üçüncü kişili anlatım sorusunu ele alırken öncelikle konuyu üç katmanda incelemek gerekiyor: kavramsal katman, uygulama katmanı ve kalite kontrol katmanı. Böylece hem teoriyi hem pratiği sistematik bir şekilde ele alabiliriz.
Adım 1: Kavramsal Katmanı Anlamak
Açıklama: Üçüncü kişili anlatım, yazarın kendi yerine “o/ onlar” gibi zamirleri kullanarak olayları dışarıdan aktarmasıdır. Burada karakterlerin düşünce ve duyguları dolaylı olarak aktarılır.
Risk: Kavram yanlış anlaşılırsa, yazı öznelliğe kayabilir.
Kontrol Listesi: “Ben/ biz” zamirleri kullanılmadığından emin ol.
Adım 2: Uygulama Katmanı
Açıklama: Karakterlerin eylemleri ve konuşmaları dışarıdan gözlemci bakış açısıyla aktarılır. Örnek: “Ahmet, yağmur başladığında koşarak sığınağa gitti.”
Risk: Karakterlerin iç dünyasını abartılı yorumlamak, anlatımı bozabilir.
Kontrol Listesi: Diyalog ve eylemler nesnel aktarılmış mı, kontrol et.
Adım 3: Zaman ve Mekan Uyumu
Açıklama: Üçüncü kişili anlatım, farklı zaman ve mekanlarda esneklik sağlamalıdır. Geçmiş, şimdiki veya gelecek zamanla uyumlu olmalıdır.
Risk: Zaman uyumsuzluğu anlatımı karıştırır.
Kontrol Listesi: Tüm olayların zaman çizelgesine göre sıralı olduğundan emin ol.
Adım 4: Stil ve Dil Tutarlılığı
Açıklama: Üçüncü kişili anlatımda üslup ve dil tutarlılığı önemlidir; betimlemeler ve nesnellik dengelenmelidir.
Risk: Üslup farklılıkları okuyucuda kafa karışıklığı yaratabilir.
Kontrol Listesi: Tüm paragraf ve cümlelerde aynı üslup korunmuş mu, kontrol et.
Adım 5: Son Kontrol ve Düzenleme
Açıklama: Yazıyı tamamladıktan sonra, üçüncü kişili anlatımın tutarlı ve anlaşılır olup olmadığını kontrol et.
Risk: Eksik veya hatalı aktarımlar anlatımın bütünlüğünü bozabilir.
Kontrol Listesi: Karakterler, zaman ve mekân uyumu, dil tutarlılığı hepsi gözden geçirilmiş mi?
@Cigdem, sen önce hangi adımı denemek isterdin: kavramsal katman mı yoksa uygulama katmanı mı?